ജയദേവൻ പതിയെ കണ്ണുകൾ തുറന്നു നോക്കി. അവൾ നീണ്ടു നിവർന്നു മുന്നിൽ കിടക്കുന്നു. ആംബുലൻസ് ഒരോ തവണ കുലുങ്ങി ചാടുമ്പോഴും രക്തത്തിന്റെ നേർത്ത പാട അവളുടെ തലയോട്ടിക്ക് ചുറ്റും പരക്കുന്നു. തുറന്നടച്ച തലയോട്ടിയുടെ പ്രതിഷേധം. ജയദേവൻ അരുമയോടെ അവളുടെ നെറ്റിത്തടത്തിൽ തലോടി. കൈകളിൽ നേരിയ നനവ്. രക്തത്തിന്റെ ഗന്ധം.
ഒരു അണ്ണാൻ കുഞ്ഞിനെ പോലെ, വീതി കുറഞ്ഞ ഗോവണിപ്പടികളിലൂടെ കൈയിൽ തുണികൾ നിറച്ച ബക്കറ്റുമായി അവൾ കയറുന്നത് ജയദേവൻ കണ്ടതാണ്. അതൊരു അപകടം പിടിച്ച കയറ്റം ആണെന്ന് ഓർത്തതുമാണ്. ജയദേവന്റെ ശ്രദ്ധ പാറിപ്പതറിയ ഒരു നിമിഷം, അത് അവിടെ വെച്ചേക്ക് ഞാൻ ചെയ്തോളാം. എന്നാൽ വാക്കുകൾ മറന്നു വച്ച നിമിഷം ഒരു കിളി കുഞ്ഞിനെ പോലെ അവൾ പാറിപ്പാറി താഴേക്ക് വന്നു.
എന്താണ് നടന്നതെന്ന് ജയദേവന് മനസ്സിലാവും മുന്നേ നേർത്ത ശരീരം വിറച്ച് വെള്ളിക്കമ്പികൾ പാകിയ തല രക്താഭമായി. താണസ്ഥായിയിൽ ഏട്ടാ എന്നൊന്ന് വിളിച്ച് അവൾ കണ്ണുകൾ ഇറുകെ അടച്ചു കളഞ്ഞു. കണ്ണടയ്ക്കും മുന്നേ ഇനി ഈ ജന്മത്ത് മറ്റു കാഴ്ചകൾ ആവശ്യമില്ലെന്ന് മട്ടിൽ അവൾ ജയദേവനെ മിഴികളിലേക്ക് ആവാഹിച്ചു കളഞ്ഞു.
മടക്കമില്ലാത്ത ഒരു യാത്രയുടെ യാത്രാമൊഴി ഇത്ര നിസ്സാരവും ലളിതവുമായത് എങ്ങനെയെന്നു മാത്രം ജയദേവൻ അറിയുന്നില്ല. അവൾ തന്നോട് എന്തോ തെറ്റ് ചെയ്തു എന്ന കേറുവ് വിട്ടുമാറാത്ത മുഖത്തോടെ ജയദേവൻ തലതാഴ്ത്തിയിരുന്നു.
ആശുപത്രിയിൽ കിടന്ന മൂന്നു ദിവസവും അവൾ തിരിച്ചു വരുമെന്ന് തന്നെ ജയദേവൻ മോഹിച്ചു. ജന്മങ്ങളുടെ നേർത്ത നൂൽപ്പാലത്തിൽ ശരറാന്തലുകൾ മുനിഞ്ഞു കത്തി. അവൾക്ക് മറു ജന്മത്തിന്റെ ദിശ കാണിച്ചു കൊണ്ടേയിരുന്നിട്ടും ജയദേവന്റെ അസഹ്യമായ പിൻവിളി അവളെ പിന്തിരിപ്പിച്ചു കൊണ്ടേയിരുന്നു. പതിവുപോലെ ജയദേവന്റെ ശ്രദ്ധ പതറിയ ഒരു നിമിഷം അവൾ സാവധാനം നടന്നു കളഞ്ഞു.
ആംബുലൻസ് പതിയെ നിന്നു. മകൻ നീട്ടി പിടിച്ച കൈകളിൽ പിടിച്ച് ജയദേവൻ പുറത്തിറങ്ങി. കൽക്കട്ടയിലെ താരയുടെ ശ്മശാനത്തിൽ അവൾ ഒരിക്കൽ വന്നിട്ടുണ്ട്. ഈ ശ്മശാനത്തെയും കാളി ക്ഷേത്രത്തെയും അവൾ ഭയക്കുകയും വെറുക്കുകയും ചെയ്തു. ഏറ്റവും വെറുത്തിടത്തു തന്നെ അവളെ അന്ത്യവിശ്രമത്തിന് എത്തിച്ചതിന്റെ കുറ്റബോധത്തിൽ ജയദേവന്റെ തല ഒന്നുകൂടി താഴ്ന്നു.
ജയദേവന്റെ കൂടെ അഞ്ച് പതിറ്റാണ്ട് കൽക്കട്ടയിൽ താമസിച്ചിട്ടും അവളുടെ മനസ്സിൽ എപ്പോഴും തറവാട്ടു കുളവും പൂപ്പൽ പിടിച്ച ഉരുളൻ തൂണുകളും ഇരുളും വെളിച്ചവും ചാലിട്ട തണുത്ത മുറികളും ക്ലാവു പിടിച്ചു കിടന്നു. ചാറ്റൽ മഴ നനഞ്ഞ് ചിതറി വീഴുന്ന പവിഴമല്ലി പൂക്കൾക്കരികെ, പാതിരാ കാറ്റ് തലോടുന്ന കല്ലറയിൽ അന്തിത്തിരി വയ്ക്കാൻ വരുന്ന പ്രിയപ്പെട്ടവരുടെ പദസ്വനം കേട്ട് കിടക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചവൾ.
നാട്ടിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകാമെന്ന് ജയദേവൻ ആവുന്നത്ര കൊഞ്ചിയതാണ്. താരയുടെ ശ്മശാനവും ഗംഗ മാതാവും കൽക്കട്ടയിൽ ഉണ്ട്. പിന്നെ ഞാനും അച്ഛനും. ഇതിൽ കൂടുതൽ അമ്മയ്ക്ക് എന്താണ് വേണ്ടത്? മകൻ ചോദിച്ചു. ജയദേവൻ നിശബ്ദനായി.
ശ്മശാനത്തിൽ കത്തി തീരാറായ ചിതയ്ക്കരികെ ഇരുന്ന് ബാവുൽ ഗായകൻ ഏക്താരാ നീട്ടി സാന്ദ്ര മധുരമായി പാടുന്നു ദേഹം നഷ്ടപ്പെട്ട ദേഹികൾ ഏകാഗ്രതയോടെ ആ ഗാനം കേട്ട് യാത്രയ്ക്ക് ഒരുങ്ങുന്നു.
നിന്റെ ശരീരം അലിഞ്ഞ് കഴിഞ്ഞു. ഹരിയുടെ കൈപിടിച്ച് നടക്കൂ. അപരിചിത വഴികളിൽ നീ ഏകാകിയല്ല. നിന്റെ നിഴലായി ഹരി കൂടെ വരും.
പുതിയ ശവം വന്നെത്തിയതറിഞ്ഞ് താരാനാഥൻ കുടിലിൽ നിന്നും പുറത്തിറങ്ങി. ശ്മശാന സൂഷിപ്പുകാരനെക്കാൾ അയാൾക്ക് ചേരുക ഗൂഢ താന്ത്രികന്റെ മുഖമാണ്. ഈ ലോകത്തെയും പരലോകത്തെയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന അടഞ്ഞ ശബ്ദത്തിൽ താരാനാഥൻ ചോദിച്ചു കന്യാ യാ ആത്മഹത്യ.
രണ്ടുമല്ല എന്നറിഞ്ഞ താരാനാഥന്റെ കണ്ണുകളിൽ നിരാശ നിഴൽ വിരിച്ചു. അമ്മാവാസി നാളിലെ പൂജയ്ക്ക് ഒത്തൊരു തലയോട് കിട്ടാൻ ഇനിയും എത്ര ചിതകൾ എരിയേണ്ടി വരുമെന്ന് ചിന്തയോടെ താരാനാഥൻ കർമ്മങ്ങളിലേക്ക് കടന്നു.
അവളുടെ തണുത്ത കൈവിരലുകൾ തന്റെ കൈത്തണ്ടമേൽ അമരുന്നത് ജയദേവൻ മാത്രം അറിഞ്ഞു. പേടിക്കണ്ട ഞാനില്ലേ കൂടെ…ജയദേവൻ പിറുപിറുത്തു.
നശ്വരമാണ് മനുഷ്യശരീരം എന്ന് പലവുരു ആവർത്തിച്ച് പഠിപ്പിച്ചിട്ടും കോടിത്തുണി കീറി അവളുടെ മുഖമൊന്ന് കാണാൻ ആർത്തി പിടിക്കുന്ന മനസ്സ്.
ജയദേവന്റെ ഇഷ്ടങ്ങളും വാശികളും നെഞ്ചിലേറ്റി ലാളിച്ചവൾ. കണ്ണുകൾ അടച്ച് ശാന്തമായി കിടന്നു. ഇളം ചൂടുള്ള നനുത്ത ചുണ്ടുകൾ ഇനി പരാതിയോടെയും സ്നേഹത്തോടെയും ജയദേവന്റെ കവിൾത്തടങ്ങളെ തേടി വരികയില്ല. കുസൃതി നിറഞ്ഞ കണ്ണുകളോടെ സിന്ദൂരച്ചെപ്പ് തുറന്നു പിടിച്ച് സീമന്തരേഖയിൽ സിന്ദൂരം ചാർത്താനായവൾ ഇനി തലകുനിക്കില്ല. സ്പന്ദനം നിലയ്ക്കാത്ത തന്റെ ഹൃദയത്തെ അങ്ങേയറ്റം വെറുത്ത് ജയദേവൻ ഇരുന്നു. ഓർമ്മകളുടെ കനം താങ്ങാനാവാതെ ഏതുനിമിഷവും ഇറുന്ന് വീഴാവുന്ന ഹൃദയത്തെ കാത്ത്.
രാത്രികളിൽ ജയദേവന്റെ ഇഷ്ടഭക്ഷണം കഞ്ഞിയാണ് എന്നറിയാഞ്ഞിട്ടല്ല, അവൾ കിടപ്പിലായ അന്നുമുതൽ മരുമകൾ ജയദേവന് ചപ്പാത്തി നൽകിയത്. കൈ നിറയെ ചുവന്ന വളകൾ അണിഞ്ഞ് താക്കോൽ കൂട്ടം അരയിൽ തിരുകി യഥേഷ്ടം ചുവന്ന ചായം തേച്ച ചുണ്ടുകൾ പിളർത്തി മരുമകൾ സാസുജിയുടെ ഇപ്പോഴത്തെ സ്ഥിതി എങ്ങനെയെന്ന് ഉത്സാഹപൂർവ്വം അന്വേഷിക്കുമ്പോൾ ജയദേവൻ കട്ടികൂടിയ ചപ്പാത്തികൾ ബാക്കിവെച്ച് എഴുന്നേറ്റു.
കോപം അമർത്താൻ കഴിയാതെ അവൾ പിറുപിറുത്തു ഇത്തിരി അഡ്ജസ്റ്റ് ചെയ്താൽ എന്താ?
മകൻ താണ ശബ്ദത്തിൽ ആശ്വസിപ്പിച്ചു. അമ്മ അച്ഛനെ കൊഞ്ചിച്ച് വഷളാക്കി കളഞ്ഞു. ഇത്തിരി സമയം കൊടുക്കൂ ഹണി, ശരിയാവും.
ശരിയാണ് അവൾ തന്നെ കൊഞ്ചിച്ച് നാശമാക്കി. ജയദേവന്റെ കണ്ണുകൾ ഈറൻ അണിഞ്ഞു. ആ നനവിൽ അവളുടെ ആത്മാവ് അസ്വസ്ഥമായി ചിണുങ്ങി.
ചിത ഒരുങ്ങി തുടങ്ങി. കൽക്കരി വേണ്ട നല്ല മരമാകട്ടെ മകന്റെ ശബ്ദം. അമ്മയ്ക്കുള്ള അവസാന ധാരാളിത്തം. പൂവിതൾ കൊണ്ടുപോലും താൻ നോവിക്കാത്ത അവളുടെ ശരീരത്തിന് മേലെ മരക്കഷണങ്ങൾ അടിഞ്ഞു കൂടുന്നു. ജയദേവൻ കണ്ണുകൾ ഇറുക്കി അടച്ചു. ആദ്യമായാണ് ഒരു യാത്രയിൽ അവൾ തനിയെ. ഹൃദയം ശൂന്യമാകുന്നു. തന്റെ ചുണ്ടുകൾ മാത്രം സ്പർശിച്ച അവളുടെ നനുത്ത ചുണ്ടുകൾ ഇന്ന് അഗ്നി ജ്വാലകൾ ആർത്തിയോടെ ചുംബിക്കും. ജയദേവൻ വിയർപ്പിൽ കുതിർന്നു.
പേടിയോടെ അവൾ ജയദേവന്റെ കൈകളിൽ ഇറക്കിപ്പിടിച്ചത് ജയദേവൻ മാത്രം വീണ്ടും അറിഞ്ഞു.
ദാ ഇപ്പോൾ തീരും. ജയദേവൻ ആശ്വസിപ്പിച്ചു. ഒരു സൂചി കുത്തണമെങ്കിൽ പോലും കണ്ണുകൾ ഇറക്കിപ്പിടിച്ച് പടപടയ്ക്കുന്ന ഹൃദയം ജയദേവനെ അവൾ ഏൽപ്പിക്കും. ആ ഹൃദയം പിന്നെ ചൂടാറ്റി തണുപ്പിച്ച് കുളിർത്തെടുക്കുക ജയദേവൻ ആണ്.
തനിച്ചാക്കില്ലെന്ന് വാക്കു തന്നവൾ മർമ്മര ശബ്ദത്തിൽ ഒന്നുമറിയാത്ത പോലെ ആളുന്നു. ചുവന്ന ജ്വാലകളായി.
ചിത കത്തിയമർന്നു തുടങ്ങി. വേഗം കത്തി തീർന്നതിൽ മകന് ആശ്വാസം. വൈകിട്ടത്തെ ഫ്ലൈറ്റിൽ ഡൽഹിക്ക് പോവാൻ ഉള്ളതാണ്. ആ ധൃതി അവളും മനസ്സിലാക്കി കാണണം. താരാനാഥന്റെ കയ്യിൽ കാശ് എണ്ണിക്കൊടുത്ത് മകൻ ധൃതിയോടെ ജയദേവനെ തോണ്ടി വിളിച്ചു.
ഞാനില്ല, അവൾക്ക് വലിയ പേടിയാ. തനിച്ചി രാത്രിയിൽ ഒറ്റക്കാക്കി ഞാൻ വരില്ല ജയദേവൻ കേണു.
വാച്ചിൽ നോക്കി അക്ഷമനായി മകൻ ചീറി. അച്ഛന് ഭ്രാന്താണ്.
ആ നിമിഷം ജയദേവന്റെ പിടി വിട്ടു വാക്കുകൾ മൂർച്ചയോടെ പുറത്തുചാടി. നീ അറിയും മുന്നേ ഞാൻ അറിയും ഈ കൽക്കട്ടയെ. ഞാൻ വീട്ടിലെത്തി കൊള്ളാം. അവളെ വിട്ട് ഇന്ന് ഞാൻ വരില്ല.
ജയദേവന്റെ വാശികൾ നന്നായി അറിയാവുന്ന മകൻ തിരിഞ്ഞു നടന്നു. ബാവുൽ ഗായകരുടെ ഏക്താരയുടെ ഈണത്തിൽ ഏകാന്ത യാത്രികരായ ആത്മാക്കൾ അലയുന്ന ശ്മശാനത്തിൽ ജയദേവൻ അവൾക്ക് കൂട്ടിരുന്നു.
താരാനാഥൻ ഹട്ടിനു പുറത്തിറങ്ങി. പതിയെ ജയദേവന്റെ അരികെ എത്തി. അനുസരണയോടെ ജയദേവൻ താരനാഥനെ പിന്തുടർന്ന് ഹട്ടിനു മുന്നിൽ ഇരുന്നു. താരാനാഥൻ ഛിലം ജയദേവന്റെ മുന്നിലേക്ക് വച്ച് നീട്ടി. ആഞ്ഞൊന്നു വലിക്കൂ. അവരെ കാണാനാവും പറഞ്ഞയച്ച് വരൂ.
ഇഹപരലോകങ്ങൾക്കിടയിലെ മധ്യവർത്തിയുടെ പ്രോത്സാഹനം!
ഇപ്പോൾ ജയദേവൻ വെറുമൊരു കടലാസ് തുണ്ട് ആണ്. ഇളം കാറ്റിൽ പാറി പറക്കുന്ന നേർത്ത കടലാസ്. കാഴ്ചകൾ വ്യക്തമാവുന്നു. രക്തം പൊടിയുന്ന ശിരസ്സുമായി അവൾ ചിരിക്കുന്നു. എപ്പോഴും തന്നെ നിരായുധീകരിക്കുന്ന ചിരി. മകനേ ദേഷ്യം പിടിപ്പിച്ച് പറഞ്ഞയച്ചത് എന്തിനെന്ന ചോദ്യം ആ മുഖത്ത് നിന്നും വായിച്ചെടുത്ത് ജയദേവൻ ഈർഷ്യയോടെ മുരണ്ടു, എന്റെ ദേഷ്യവും സങ്കടവും നീ കാണണ്ട. തനിച്ച് ഞാനെന്തു ചെയ്യും? നീയില്ലാത്ത ഈ ലോകത്തെ ഞാൻ അങ്ങേയറ്റം വെറുക്കുന്നു. നീയില്ലാത്ത ഞാനെന്ന സത്യം അപൂർണ്ണമാണ്. എന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾക്ക് തളിർക്കാനും പൂക്കാനും പടരാനുമുള്ള വൻ വൃക്ഷമായിരുന്നു നീ. ഞാൻ വെറുമൊരു ഇത്തിൾ കണ്ണി. നിന്റെ സൗരഭ്യം മത്ത് പിടിപ്പിക്കാത്ത രാത്രികളെയും നിന്റെ വിശുദ്ധിയിലേക്ക് പിറക്കാത്ത പകലുകളേയും ഞാൻ വെറുക്കുന്നു. എന്റെ പ്രാണനെ പുകച്ച് ഞാൻ പുറത്ത് ചാടിക്കും വരെ നീ എന്നെ കാത്തിരുന്നേ മതിയാവൂ.
അവളുടെ നേർത്ത വിരലുകൾ പിൻ കഴുത്തിൽ തലോടുന്നു. മുടിയിഴകൾക്കിടയിലൂടെ അരിച്ചു നീങ്ങുന്നു. പറഞ്ഞറിയിക്കാനാവാത്ത സുഖാലസ്യത്തിൽ മുങ്ങി ജയദേവൻ മണ്ണിൽ മലർന്നു കിടന്നു. തന്നിലെ ഉന്മാദി അഗാധമായ ഒരു പ്രണയത്തിന്റെ മഞ്ഞുവീഴ്ചയിൽ തണുത്തുറയുന്നത് അറിഞ്ഞ്.
രാത്രിയുടെ തണുപ്പിലും കുളിരിലും പങ്കുപറ്റി അവൾ അരികത്ത് ഇരിക്കുന്നു. കഞ്ചാവ് പുകയല്ലാതെ മറ്റൊന്നും ഉള്ളിൽ ഇല്ലാത്ത ജയദേവന്റെ ചെവികളിൽ തണുതണുത്ത നനുത്ത ചുണ്ടുരസി അവൾ പറയുന്നു വേണ്ടാത്ത ശീലം ഒന്നും വേണ്ടാട്ടോ.
നേരം അർദ്ധരാത്രിയോട് അടുത്തു. താരാനാഥന്റെ ഹോമകുണ്ഡം എരിയാൻ തുടങ്ങി. കടും ചോരയുടെ ഗന്ധം ഉയർന്നു. ആളുന്ന തീയിൽ പൊട്ടിച്ചിതറുന്ന ഹോമ ദ്രവ്യങ്ങൾ…ഉയരുന്ന ധൂപങ്ങൾ. മത്തുപിടിപ്പിക്കുന്ന ഗന്ധം. അവൾ പേടിയോടെ ജയദേവന്റെ നെഞ്ചിൽ മുഖം ഒളിപ്പിച്ചു. പാവം ജയദേവന്റെ മനസ്സ് പിടഞ്ഞു. കൈകൾ കൊണ്ട് പതിയെ അവളുടെ തലയിൽ തലോടി. രക്തത്തിന്റെ നേർത്ത ഗന്ധം.
ഞാനിന്ന് മടങ്ങിയിരുന്നുവെങ്കിൽ നീ എന്ത് ചെയ്യും? കുസൃതിയോടെ അവളെ ചേർത്തുപിടിച്ച് ജയദേവൻ തിരക്കി.
അവൾ നേരത്തെ ചിരിയോടെ ജയദേവന്റെ കണ്ണുകളിൽ ചുംബിച്ചു. താടി പിടിച്ചുലച്ചു. പിന്നെ പതിയെ പറഞ്ഞു പോവില്ല എന്ന് എനിക്ക് അറിയാലോ. എന്നെ തനിച്ചാക്കി പോയിട്ടുണ്ടോ ഇതുവരെ?
ഒരു ജന്മത്തിന്റെ കരുതലും സാഫല്യവും കുളിരായി ജയദേവനിൽ നിറഞ്ഞു. സംതൃപ്തിയുടെ പൂക്കൾ വിടർന്ന ഹൃദയത്തിൽ നിന്നും പ്രണയ സൗരഭ്യം ഉയർന്നുപൊങ്ങി.
ഉണക്ക റൊട്ടിയും മുഷിഞ്ഞ കിടക്ക വിരികളും കാത്തിരിക്കുന്ന വീട്ടിൽ താൻ ഇനി ഒരു അധികപ്പറ്റാണെന്ന് ജയദേവന് തോന്നി. അപൂർണ്ണൻ എന്ന സത്യം പല്ലിളിക്കുന്നു. സ്വപ്നങ്ങൾ ഇനി ജാലക ചില്ല് തുറന്ന് കടന്നു വരികയില്ല. മഴ ചാറ്റലിൽ അലിഞ്ഞു തീരുകേ ഉള്ളൂ. നിഴൽ നഷ്ടപ്പെട്ട ജീവിതമിനി ഏകാകിയാണ്.
ഒരു യാത്രയിലും അവളെ തനിച്ചു വിടാൻ മനസ്സ് വരാത്ത ജയദേവൻ അവളുടെ ചിതയ്ക്കരികിലേക്ക് ചെന്നു. കത്തി അമർന്ന ചിതയ്ക്ക് കൊടുംചൂട്. കൽക്കരിത്തുണ്ടുകൾ വാരിയിട്ട് ചിത വീണ്ടും ജ്വലിപ്പിച്ചു. പിന്നെ പതിയെ ജയദേവൻ ചിതയിലേക്ക് അമർന്ന് കിടന്നു.
അവളുടെ ഇളം ചൂടിൽ ഉരുകിയും വെന്തും ജയദേവൻ അവൾക്ക് കൂട്ടു ചെന്നു. ഒരു യാത്രയിലും അവളെ തനിച്ച് വിടാൻ മനസ്സില്ലാതെ.
മഞ്ഞുമൂടി നിൽക്കുന്ന വഴിത്താരയുടെ വളവിന് അപ്പുറം കാണുന്ന പ്രകാശം അറിയാനുള്ള കൗതുകത്തിൽ അവരുടെ കൈകൾ ഒന്നിച്ചു ചേർന്നു. പാദങ്ങൾ ഒരുമിച്ചു ചലിച്ചു. ഒരു യാത്ര തുടങ്ങുകയാണ്.
താരാനാഥൻ ക്രിയകൾ അവസാനിപ്പിച്ച് എഴുന്നേറ്റു. കെട്ടടങ്ങിയ ഒരു ചിത വീണ്ടും ആളുന്നത് കണ്ട കൗതുകത്തിൽ ചെന്ന് നോക്കി. ഒരു നിമിഷം പകച്ചുനിന്ന താരാനാഥൻ അലിവോടെ പാതി വെന്തടർന്ന ജയദേവന്റെ ശരീരത്തിൽ കൽക്കരിത്തുണ്ടുകൾ വാരിവിതറി.
പിന്തിരിഞ്ഞു നടക്കുമ്പോൾ ആയിരം ചിതകൾ ജ്വലിപ്പിച്ച താരാനാഥന്റെ നെഞ്ചിൽ ആദ്യമായി ഒരു ചിത എരിഞ്ഞു. കർമ്മ ബന്ധങ്ങളുടെ ദൃഢതയ്ക്കു മുന്നിൽ വീണ് ആ കണ്ണുനീർത്തുള്ളി പൊട്ടിച്ചിതറി നിശബ്ദ പ്രണാമത്തോടെ.